Kayseri’de bulunan ve 3 bin 916 metre yüksekliğiyle Türkiye’nin en yüksek 5. dağı olan Erciyes Dağı’nın aktif volkanik dağ olduğunu ifade eden Jeoloji Mühendisi Adnan Evsen; “Belli bir süre patlamamış olsa da daha sonra patlayabilir ya da uzun süre suskunluğunu devam ettirebilir. Aktif olan Erciyes volkanik dağının yeniden patlaması yönünde kısa vadede bir emare gözükmüyor” dedi.
Türkiye’deki aktif yanardağlar arasında yer alan Erciyes Dağı’nın oluşumu hakkında bilgiler veren Jeoloji Mühendisi Adnan Evsen; “Erciyes Dağı da içinde olmak üzere Orta Anadolu Bölgesi’nde volkanik faaliyetler günümüzden yaklaşık 23 milyon yıl önce başlamış, Erciyes Dağı ve Koç Dağı bütün iken yaklaşık 5.3 milyon yıl önce faaliyetlerine başlamış. Hem Erciyes hem de Koç Dağı koni şeklindeki bir yanardağ olarak tanımlanmış. Erciyes’in oluşumu iki şekille değerlendirilmektedir. İlk evre volkanik patlamalar ve kaldera oluşumu, ikinci evresi ise kalder oluşumuyla birlikte Göğ Dağı, Ali Dağı, Lifos Dağı gibi domların oluşması. Erciyes’in volkanizması yaklaşık 2.6 milyon yıldan itibaren püskürmeye başlamıştır. Erciyes2in oluşumuyla ilgili patlamalı faaliyetleri, lav akıntıları ve volkanik akıntıları öncelikle geldiği söylenebilir. Erciyes Dağı’nın sonraki evresinde ise kül ve ponza akıntıları hakim olmuştur. Domların oluşması sırasında kalderanın tavanının çökmesi ile birlikte de kalderanın oluşması gerçekleşmiş durumdadır” dedi.
“Erciyes’te 20 bin yıl önce patlamalar olmuş”
Erciyes’te çeşitli bilimsel araştırmaların yapıldığı ve günümüzden 20 bin yıl önce patlamaların olduğunun tespit edildiğini aktaran Evsen; “Erciyes Dağı’nda meydana gelen en son olay ise volkanik bir çığ konusudur. Yaklaşık 2 kilometre çapında olan volkanik çığ, 7 kilometre mesafeye kadar taşınarak çamurlu su ile sel oluşturmuştur. Erciyes Dağı’nın son volkanik faaliyeti 5097 ile 8300 yılları arasında etkin olduğu tespiti yapılmıştır. Yaşlı lavlar üzerinde çok sayıda yaş tayinleri yapılmış, bu yaş tayinlerinden Erciyes’in faaliyetinin en güncel 80 bin yıl yaşında olabileceği değerlendirilmiş. Bir diğer çalışmada ise Erciyes Dağı’nın yaklaşık 7 bin 900 yaşında olduğu değerlendirmesi yapılmıştır. Bunlar bilimsel çalışmalar. Bilimsel çalışmalara ilaveten en son MTA tarafından Kayseri’de paleosismolojik amaçlı çalışmalardan elde edilen bir kültür katı tespiti yapılmış, bu kültür katında insan eliyle yapılan çanak, çömlek gibi buluntuları alüvyon içerisinde bulunduğu tespit edildi. Bu çanak, çömlek kalıntılarının katının olduğu en tabandan itibaren örnek alınarak yaşlandırması yapıldı, elde edilen yaşa göre de Erciyes’in kültür katının 20 bin yıl yaşında olabileceği değerlendirilmiştir. Bunun anlamı şudur; günümüzden 20 bin yıl önce de Erciyes’te patlamalar olmuş ve insan varlığı söz konusu. Çünkü çanak, çömleğin olması bunu gerektirir” ifadelerini kullandı.
“Erciyes Dağı aktif volkanik dağ grubunda”
Erciyes’in aktif yanardağlar arasında bulunduğunu aktaran Evsen; “Bütün bunlar değerlendirildiğinde Erciyes’in yaklaşık 5097 yılından en son 10 bin yılına kadar aktif olduğu, değişik dönemlerde lav akıntılarının olduğu, değişik dönemlerde gaz çıkışlarının olduğu yapılan çalışmalardan anlaşılmaktadır. Yine uluslararası Volkanoloji Birliği tarafından yapılan açıklamaya göre de Erciyes Dağı aktif volkanik dağ grubunda yer almaktadır. Günümüzde sadece püsküren dağların aktif olmadığı, bunlarla birlikte son 10 bin yıl içerisinde en az bir kere faaliyete geçen volkanik dağlara da aktif volkanik dağ adı verilmektedir” diye konuştu.
“Patlayabilir, uzun süre suskunluğunu devam ettirebilir”
Erciyes Dağı’nın kısa sürede patlaması ile alakalı bir emarenin bulunmadığını da sözlerine ekleyen Jeoloji Mühendisi Adnan Evsen; “Günümüzde en çok tartışılan konu ’Erciyes yeniden patlar mı?’ şeklinde olan konudur. Dünya örneklerinden de görüleceği üzere yıllarca patlamayan volkanların daha sonraki süreçte yeniden patladığı görülmektedir. Bunun anlamı şudur; belli bir süre patlamamış olsa da daha sonra patlayabilir ya da uzun süre suskunluğunu devam ettirebilir. Bu anlamda aktif olan Erciyes volkanik dağın yeniden patlaması yönünde kısa vadede bir emare gözükmüyor. Erciyes’in yeniden patlayabilmesi için birçok işaretinin olması gerekiyor. Yüzlerce mikro büyüklükte depremlerin olması, çok sayıda sıcak su çıkışlarının olması, zehirli gaz çıkışlarının olması, bu gaz çıkışları ile birlikte hayvan ölümlerinin olması, buzulların aniden erimesi, hacimsel kabarmaların olması bir birçok sonucun bir araya gelmesi gerekiyor. Şuanda Erciyes’te böyle bir şey söz konusu değil” şeklinde konuştu.
