Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Kadir Çoban, yüksek ve düşük basınç değişikliklerinin emboliyi tetiklediğini belirterek “Özellikle hava basıncındaki ve nem oranındaki değişikliklere bağlı olarak meydana gelen yüksek basınç ve düşük basınç dalgalanmaları neticesinde pıhtılaşma eğiliminin arttığını görmekteyiz” dedi.
Çoban, uzun mesafeli uçak yolculuklarında hareketsiz kalma sonucu emboli atacağına dikkat çekerek “Uçak yolculuklarında özellikle uzun mesafe yolculuklarda hareketsiz kalmaya bağlı olarak bacaklarda kan akımı yavaşladığı için pıhtı oluşturup akciğere emboli atabiliyor. Ülkemizde, yurt içi uçuşlarının en uzunu yaklaşık bir buçuk, iki saat olduğu için bu riski çok fazla görmüyoruz” diye konuştu.
“Emboli, damarlardaki kanın pıhtılaşıp başka bir organa giderek oradaki kan akımını engellemesi sonucunda organın fonksiyonlarında geçici veya kalıcı bazı problemler, hasarlar meydana getirmesidir” diyen Dr. Kadir Çoban “Akciğer embolisi de, akciğere giden akciğer atar damarındaki pıhtıların akciğerin belli bölgesindeki kanlanmasını bozarak sonrasında nefes darlığı, göğüs ağrısı, öksürme, kanlı balgam, bayılma ve hatta ölümcül olabilecek sonuçlara kadar gidebilen bir tıbbi durumdur. Bu hastalıkları belli durumlarda daha sık görüyoruz. Mesela kişinin bir kanser hastalığı varsa, pıhtılaşmaya sebep verecek bazı ilaçlar kullanıyorsa, eğer uzun mesafeli otobüs, uçak yolculuğu yapmışsa, ya da herhangi bir hastalık nedeniyle uzun süre yatması gerekmişse pıhtılaşma artabiliyor” şeklinde konuştu.
Akciğer embolisi vakalarında artış
Hava durumundaki değişikliklerle alakalı akciğer embolisi vakalarında artış yaşandığını kaydeden Çoban, “Hava durumundaki değişikliklerle alakalı olarak da akciğer embolisi vakalarında artışlar görüyoruz. Özellikle hava basıncındaki ve nem oranındaki değişikliklere bağlı olarak meydana gelen yüksek basınç ve düşük basınç dalgalanmaları neticesinde pıhtılaşma eğiliminin arttığını görmekteyiz. Özellikle geçiş mevsimlerinde atmosfer basıncı ve nem oranındaki hızlı değişiklikler nedeniyle akciğer embolisi vakalarında artış mevcut. Son dönemlerde bölgemizde de vakalarda artış meydana geldiğini gözlemekteyiz. Yaşadığımız hızlı hava durumu değişiklikleri, atmosfer basıncında ve nem oranındaki ani değişiklikler pıhtılaşma eğilimini artırmakta ve bu durum vücudumuzdaki kan akımını etkileyerek basınç değişikliklerine neden olup pıhtılaşmaya sebebiyet verebilmektedir. Bu durum da Akciğer pıhtısı olarak karşımıza çıkmaktadır. Akciğer pıhtısı konusunda halkımızın dikkat etmesi gereken, ani başlayan nefes darlığı, göğüste sıkışma, nefes alıp verirken batma, bayılma, kanlı balgam gibi bulguların olması durumunda sağlık kurumlarına özellikle göğüs hastalıkları uzmanına başvurmaları konusunda uyarıyoruz. Özellikle mevsim geçişlerinde, hava durumlarının ani ve hızlı değiştiği dönemlerde bu dalgalanmaların sık olduğu dönemlerde akciğer pıhtısı oluşmasının daha çok arttığını yaptığımız çalışmalarda gözlemledik” ifadelerini kullandı.
Uzun mesafeli yolculuklar kan akışını yavaşlatıyor
Uzun mesafeli uçak ve otobüs yolculuklarında hareketsiz kalmaya bağlı olarak vücutta kan akımının yavaşladığını belirten Çoban, “Uçak yolculuklarında özellikle uzun mesafe yolculuklarda hareketsiz kalmaya bağlı olarak bacaklarda kan akımı yavaşladığı için pıhtı oluşturup akciğere emboli atabiliyor. Ülkemizde, yurt içi uçuşlarının en uzunu yaklaşık 1,5-2 saat olduğu için bu riski çok fazla görmüyoruz. Ancak yüksek irtifaya çıkılmasına bağlı olarak basınç değişiklikleri, eğer hastada buna meyil oluşturacak bir durum da varsa pıhtı gelişmesine sebebiyet verebilir. Özellikle uzun otobüs seyahatlerinde riskin daha yüksek olduğu bilinmektedir. Uzun süre hareketsiz kalan bacaklarımızda kan akımı yavaşlamakta ve pıhtılaşma meydana gelebilmektedir. Bu nedenle otobüs molalarında kan akımı hızlandırmak ve olası pıhtı gelişimini engellemek için hareket etmeli birkaç adım dahi olsa otobüsten inip yürümeliyiz” dedi.
