Bu yıl yedincisi düzenlenen Spor Yaralanmaları Kongresi’nde, spor yaralanmalarının önlenmesinde ısınma ve soğuma süreçlerinin kritik rolüne vurgu yapıldı. Prof. Dr. Mehmet Ünal, antrenman sonrası soğuma sürecinin yaralanma riskini azaltmada büyük önem taşıdığını belirtti.
Kongrede, spor dünyasında sıkça karşılaşılan yaralanmaların önlenmesine yönelik yeni yaklaşımlar ve teknoloji kullanımı da detaylı bir şekilde ele alındı. Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Bölümünden Prof. Dr. Mehmet Ünal, “Yaralanmaların önlenmesinde iç ve dış faktörlerin göz önünde bulundurulması gerekiyor. İç faktörler, vücudumuzdan kaynaklanan nedenleri (örneğin; genu varum, genu valgum, pes kavus, pes planus gibi anatomik deformiteler, kondisyon düzeyi, fiziksel yapı) ifade ederken; dış faktörler ise antrenman şartları, kullanılan malzemeler, hava şartları (sıcak-soğuk) ve teknik gibi unsurları içerir. Bu faktörlerin düzenlenmesi, sporcuların yaralanmalarını önemli ölçüde engelleyebilir” dedi.
Teknolojinin rolü
Prof. Dr. Ünal, teknolojinin spor yaralanmalarının önlenmesindeki katkılarına da dikkat çekti. “Teknoloji, spor yaralanmalarının iyileştirilmesinde önemli bir rol oynuyor. Sakıncalı durumların önceden tespit edilmesine yardımcı olan sistemler, kas gruplarının dayanıklılığını, kuvvetini ve hızını ölçerek, sporcunun ne zaman dinlenmesi gerektiğini belirlememize imkan tanıyor. Bu sayede, yaralanmaları proaktif bir şekilde önleyebiliyoruz” diye konuştu.
Soğuma Süreci: Isınma kadar önemli
Spor öncesi ısınma ve sonrası soğuma süreçlerinin birbirinden farklı ancak eşit derecede önemli olduğuna vurgu yapıldı. Prof. Dr. Ünal, “Isınma, kasları ve kardiyovasküler sistemi aktiviteye hazırlamak için kritik bir adımdır. Isınmadan yapılan bir aktivite, kas yırtılmaları veya tendon zedelenmeleri gibi ciddi sakatlıklara yol açabilir. Ancak soğuma süreci de en az ısınma kadar önemlidir. Antrenman sonrasında yapılan soğuma, vücudun normale dönmesini sağlar, metabolik atıkların hızla vücuttan atılmasına yardımcı olur ve sakatlık riskini azaltır” şeklinde konuştu.
PRİCE Protokolü: Erken müdahale yöntemi
Bir yaralanma durumunda yapılması gereken temel adımların, “PRİCE” protokolü ile özetlendiğini söyleyen Prof. Dr. Ünal, bu protokolde yer alan adımlara dikkat çekti. Prof. Dr. Ünal, “Öncelikle yaralanan bölgenin korunması (Protection), ardından dinlendirilmesi (Rest), buz uygulanması (Ice), elastik bandaj ile sıkıştırılması (Compression) ve son olarak yaralı bölgenin yukarı kaldırılması (Elevation) gerektiğini belirtmiştir. Bu temel önlemler, yaralanmanın daha da kötüleşmesini engellemeye yardımcı olurken, iyileşme sürecini de hızlandırmaktadır.”
Koruyucu ekipman ve sezon başındaki testler
Prof. Dr. Ünal, profesyonel sporcuların oyun sırasında gerekli koruyucu ekipmanları kullanmaktan bazen kaçındığını belirtti. Örneğin, futbolculardan tekme koruyucu kullanmamaları veya boksörlerin dişlik takmamaları gibi hataların ciddi sakatlıklara yol açabileceğine dikkat çekti. Ayrıca, sezon başı yapılan performans testlerinin, sporcuların mevcut kapasitesini belirlemede ve eksik noktaların düzeltilmesi için gerekli programların oluşturulmasında büyük önemi olduğunun altını çizdi. “Sezon başı sağlık muayeneleri, sporcuların vücut durumlarının izlenmesi açısından da oldukça önemlidir” dedi.
